TRẮC NGHIỆM HƯỚNG NGHIỆP RIASEC (JOHN HOLLAND CODE)
(Kéo xuống cuối trang để làm bài test 👇👇)
I. GIỚI THIỆU VỀ RIASEC:
RIASEC – 6 Chữ Cái Nhỏ, Mở Ra Một Hành Trình Lớn
Tôi từng gặp không ít người,
đi làm 10 năm rồi mà vẫn thở dài mỗi sáng,
cứ mỗi thứ Hai là như thể bị trời đánh,
ngồi làm thì chán như cơm nguội,
mà nghỉ thì không dám… vì sợ đói.
Tôi hỏi:
“Mày làm cái nghề mày yêu không?”
Nó đáp:
“Tao còn không biết tao hợp cái gì để yêu nữa…”
Chà, câu trả lời thành thật mà đau lòng.
Bạn nào đang bơ vơ giữa 10 ngã rẽ cuộc đời,
thì RIASEC là cái bảng chỉ đường đáng để thử một lần.
RIASEC Là Gì? Nghe Như Mã Két Sắt Nhưng Mở Ra Lòng Người
RIASEC là viết tắt của 6 nhóm thiên hướng nghề nghiệp,
do bác John Holland – một nhà tâm lý học vĩ đại – nghĩ ra.
Bác ấy bảo:
Con người khác nhau → Sở thích khác nhau → Nghề nghiệp cũng nên khác nhau.
Nghe thì đơn giản, mà mấy ai hiểu?
6 chữ cái, tượng trưng cho 6 kiểu người:
-
R – Realistic: Thực tế, thích làm bằng tay, làm ra kết quả thấy được. Ai mê sửa xe, trồng cây, xây nhà – là đây.
-
I – Investigative: Thích phân tích, tìm tòi, giải mã vấn đề. Mấy bạn mọt sách, nghiền data, tò mò như Sherlock Holmes – xin mời.
-
A – Artistic: Bay bổng, sáng tạo, không thích theo khuôn mẫu. Ai viết lách, vẽ vời, làm nhạc, làm phim – quẹo lựa.
-
S – Social: Thích giúp người, giỏi lắng nghe, biết đồng cảm. Mấy bạn giáo viên, y tá, tư vấn tâm lý – hợp bài.
-
E – Enterprising: Bản lĩnh, thích dẫn dắt, mê kinh doanh, mê chốt đơn. Có máu làm chủ, làm sếp – vô đây.
-
C – Conventional: Gọn gàng, kỷ luật, yêu thích hệ thống. Mấy bạn kế toán, thư ký, tổ chức dữ liệu – chuẩn gu.
Tại Sao Nên Làm RIASEC?
Vì làm sai nghề,
nó không chỉ mất thời gian,
mà nó mòn người.
Không phải ai cũng làm CEO.
Không phải ai cũng viết được nhạc.
Không phải ai cũng muốn ngồi một chỗ phân tích báo cáo ngày này qua tháng nọ.
Và cũng không cần phải như ai cả.
Chỉ cần biết mình là ai → thì mới biết mình hợp gì.
RIASEC giúp bạn:
-
Hiểu gu làm việc của mình là gì
-
Chọn nghề đỡ trầy da tróc vảy
-
Xây lộ trình phát triển đúng lực
-
Đỡ quăng mình vô chỗ… không phải dành cho mình
Tóm lại
Không có công việc nào “oai” hay “hèn”.
Chỉ có công việc đúng người thì nó nuôi được cả tâm lẫn thân.
RIASEC không phải bùa chú.
Nó không nói bạn phải làm nghề A, bỏ nghề B.
Nó chỉ soi cho bạn một tấm gương,
để thấy: À, hóa ra cái chất của mình là như vầy nè.
Từ đó chọn đường đi đàng hoàng hơn, ít gồng hơn.
Bài trắc nghiệm ở ngay bên dưới.
Làm lúc nào cũng được.
Nhưng nếu thấy…
mỗi sáng đi làm như đi đày,
mỗi chiều tan ca như được “giải phóng”…
Thì làm ngay đi, để biết mình nên quẹo trái hay rẽ phải.
Chúc bạn đi đúng đường,
để không vừa sống vừa thở dài.
II. TRẮC NGHIỆM HƯỚNG NGHIỆP RIASEC:
III. MÔ TẢ 6 NHÓM HƯỚNG NGHIỆP RIASEC:
Nhóm Thực Tế (Realistic)
1. Tổng quan nhóm (R)
Trong hệ thống nghề nghiệp John Holland (RIASEC), R – Realistic là nhóm đại diện cho:
sự thực tế
tư duy kỹ thuật
tính hành động
khả năng thao tác máy móc – vật chất
sức bền thể chất
sự chủ động trong công việc
khả năng xử lý vấn đề nhanh
tính trực tiếp – logic – không vòng vo
Nhóm Realistic (R) còn được gọi là:
Nhóm Kỹ Thuật
Nhóm Thực Tiễn
Nhóm Hành Động
Nhóm Công Nghệ – Máy móc
Nhóm Vật lý – Cơ học – Công trình
Nhóm R là những người học bằng làm, hiểu vấn đề thông qua hành động thực tế, và cảm thấy thoải mái nhất khi làm việc trong môi trường:
có công cụ
có máy móc
có thiết bị
có vật liệu
có nhiệm vụ cụ thể rõ ràng
được làm việc bằng tay hoặc bằng thao tác trực tiếp
Nếu nhóm A là “người nghệ sĩ”, nhóm S là “người giúp đỡ”, nhóm E là “người lãnh đạo”, thì nhóm R chính là “người tạo ra sản phẩm thực”.
Họ cần nhìn thấy kết quả ngay trước mắt.
Giá trị cốt lõi của nhóm R: Làm cho mọi thứ hoạt động
Không triết lý. Không vòng vo. Không giả định.
Người nhóm R đi thẳng vào thực tiễn.
2. Đặc điểm tính cách cốt lõi của nhóm Realistic
Nhóm R thường có các đặc điểm rõ rệt:
thích hành động trực tiếp
thích sửa chữa, lắp ráp, xây dựng
thích làm việc một mình
ít nói
tư duy logic – thực tế
kiên trì – bền bỉ
không thích nói chuyện quá nhiều
không thích công việc giấy tờ
ghét những việc mơ hồ
thích sự rõ ràng
thích môi trường vật lý hơn là xã hội
Họ là kiểu người:
ít cảm xúc
không màu mè
thực tế đến mức “đất sét”
thẳng thắn
luôn nghĩ: “Có làm được không?”
ghét những thứ “trên trời dưới biển”
Tính hướng ngoại của nhóm R không giống nhóm I:
họ hướng ngoại qua hành động, không phải giao tiếp
họ thích bận rộn, thích dùng tay, thích hoạt động
nhưng không quá thích nói chuyện nhiều
Họ là những người đáng tin vì:
nói ít
làm nhiều
có tính kỷ luật
không hứa hẹn vu vơ
đã nói là làm
kiểm chứng được bằng kết quả
3. Động lực và nhu cầu cốt lõi của nhóm R
1. Được làm việc thực tế
Không phải bàn giấy, không quá nhiều lý thuyết.
2. Được sử dụng công cụ, thiết bị
Nhóm R cảm thấy mạnh mẽ khi:
cầm dụng cụ
vận hành máy móc
sửa chữa một thiết bị
lắp ráp một bộ phận
3. Có mục tiêu rõ ràng
Không mơ hồ.
4. Tự do hành động
Họ cần:
không bị giám sát quá mức
không bị kiểm soát từng ly từng tí
5. Thấy thành quả thực
Nhóm R thích nhìn thấy:
một chiếc máy chạy được
một công trình hoàn thiện
một sản phẩm hoàn chỉnh
một lỗi được sửa
6. An toàn – ổn định – công việc đều đặn
Họ không thích rủi ro quá lớn, thích nơi làm việc “đi đều – ăn đều”.
4. Điểm mạnh nổi bật của nhóm R
1. Tay nghề cao
Nhóm R giỏi:
sửa chữa
xây dựng
vận hành thiết bị
xử lý tình huống thực tế
làm việc với vật liệu
2. Bền bỉ – chịu được áp lực vật lý
Nhóm R mạnh về thể chất và kiên nhẫn:
đứng lâu
mang vác
vận hành máy
làm việc trong môi trường công trường
3. Giải quyết vấn đề thực tế cực tốt
Không triết lý, không nói nhiều → họ tìm giải pháp ngay.
4. Tính kỷ luật cao
Nhóm R tuân thủ:
quy trình
hướng dẫn
kỹ thuật an toàn
5. Tính tập trung rất tốt
Khi họ làm một việc → Họ “đắm chìm” vào nó.
6. Sự ổn định lâu dài
Họ gắn bó rất lâu với một nghề nếu hợp.
5. Điểm yếu – Bóng tối của nhóm R
1. Khó thể hiện cảm xúc
Họ bị xem là “khô khan” hoặc “lạnh”.
2. Giao tiếp xã hội không mạnh
Họ không thích nói chuyện nhiều.
3. Không thích thay đổi
Ưa ổn định, ghét thay đổi liên tục.
4. Quá cứng nhắc
Vì họ tuân thủ quy trình nghiêm ngặt.
5. Ghét những thứ mơ hồ
Nếu không rõ ràng → họ mất kiên nhẫn.
6. Dễ bị đánh giá thấp trong môi trường văn phòng
Vì họ không phải kiểu người “đẹp lời nói”.
6. Văn hóa làm việc của nhóm R
Làm việc một mình tốt hơn làm nhóm
Họ độc lập, tự giác, tự hoàn thành nhiệm vụ.
Thích môi trường:
thực tế
có vật dụng
có công cụ
có vấn đề rõ ràng
ít formalities
Không thích:
họp hành nhiều
chính trị công sở
môi trường cảm xúc nhiều
Làm việc hiệu quả khi:
nhiệm vụ rõ
môi trường yên tĩnh
có thiết bị hỗ trợ
không bị theo dõi sát
Giỏi học qua “thực hành”
Không học qua sách vở dài dòng.
7. Hành vi của nhóm R trong làm việc nhóm
Trong nhóm, họ là:
người làm việc bền nhất
người giúp kiểm tra kỹ thuật
người đảm bảo công việc thực tế chuẩn
người sửa sai rất nhanh
người giữ tiến độ
Điểm mạnh khi làm nhóm:
làm nhanh
ổn định
không drama
không nói xấu
tập trung vào nhiệm vụ
Điểm yếu khi làm nhóm:
ít giao tiếp
không thích trò chuyện xã giao
không linh hoạt bằng nhóm I
không nhạy cảm bằng nhóm S
8. Nhóm R trong giao tiếp & mối quan hệ
Họ giao tiếp theo kiểu:
ngắn gọn
trực tiếp
thẳng
ít cảm xúc
tập trung vào “cái gì – làm sao”
Họ không giỏi:
biểu lộ tình cảm
khen ngợi
thảo luận trừu tượng
những cuộc trò chuyện dài
Họ giỏi:
dạy kỹ thuật
hướng dẫn thao tác
truyền kinh nghiệm thực tế
Trong tình yêu:
Nhóm R yêu bằng:
sự chăm chỉ
hành động
trách nhiệm
cố gắng ổn định cuộc sống
Họ ít khi nói “Anh yêu em” nhưng:
đi sửa đồ
chạy xe qua chở đồ
làm việc nhà
đi theo hỗ trợ
→ đó chính là “ngôn ngữ tình yêu” của nhóm R.
9. Nhóm R khi stress – burnout
Dấu hiệu stress:
cáu gắt
thu mình
không muốn nói
chỉ muốn làm việc một mình
cảm thấy bị ép buộc
bực bội với công việc giấy tờ
Nguyên nhân burnout:
yêu cầu xã giao quá nhiều
công việc không rõ ràng
thay đổi liên tục
bị thúc ép quá mức
không được làm việc thực tế
sự kiểm soát vi mô từ cấp trên
Cách chữa lành:
làm việc tay chân
sửa chữa đồ
hoạt động ngoài trời
chạy bộ – gym
không gian yên tĩnh
thiền trong hoạt động (flow state)
10. Môi trường lý tưởng dành cho nhóm R
Nhóm R phát huy tốt nhất khi:
có công cụ
có nhiệm vụ cụ thể
có mục tiêu rõ
có không gian độc lập
có môi trường ổn định
Nhóm R cần tránh:
môi trường ồn ào
công việc xã hội nhiều
công việc cần nói chuyện liên tục
công việc phân tích trừu tượng
nghề chỉ dùng giấy tờ
11. Danh sách nghề phù hợp cho nhóm R (phân tích chi tiết)
1. Kỹ thuật viên
sửa chữa điện
kỹ thuật cơ khí
kỹ thuật viễn thông
kỹ thuật điện tử
kỹ thuật công nghiệp
2. Công nghệ – máy móc
vận hành máy CNC
lắp ráp thiết bị
bảo trì thiết bị
3. Xây dựng – kiến trúc
thợ xây
kỹ sư công trình
thi công nội thất
kỹ thuật kết cấu
4. Giao thông – vận tải
tài xế
vận hành xe chuyên dụng
logistic thực địa
5. Nông nghiệp – môi trường
trồng trọt
chăm sóc cây trồng
quản lý trang trại
6. Lính – công an – bảo vệ
quân đội
cảnh sát
chữa cháy
cứu hộ
7. Các nghề cần kỹ năng tay chân
thợ mộc
thợ điện
thợ khóa
thợ hàn
thợ sửa xe
8. Công việc ổn định – đều đặn
bảo trì tòa nhà
kỹ thuật viên xưởng
nhân viên vận hành
12. Lộ trình phát triển nghề nghiệp cho nhóm R
Giai đoạn 1: Học tay nghề
R học nhanh qua:
quan sát
thực hành
hướng dẫn thực tế
Giai đoạn 2: Nâng cao kỹ năng kỹ thuật
Họ trở thành:
kỹ thuật viên cao cấp
chuyên gia máy móc
người giải quyết sự cố
Giai đoạn 3: Trưởng nhóm – giám sát kỹ thuật
Vì họ thực tế → họ được lòng anh em kỹ thuật.
Giai đoạn 4: Chuyên gia độc lập
Nhiều người nhóm R tự mở:
garage
dịch vụ sửa chữa
đội thi công tự do
13. Hướng dẫn nhóm R phát triển bản thân
Rèn kỹ năng giao tiếp căn bản
Không cần nói nhiều — chỉ cần rõ ràng hơn.
Mở lòng chia sẻ cảm xúc
Để tránh hiểu lầm.
Tập linh hoạt hơn
Tránh quá cứng nhắc khi thay đổi.
Bổ sung kiến thức quản lý
Khi lên trưởng nhóm, cần kỹ năng con người.
Học công nghệ mới
Nhóm R phát triển mạnh khi kết hợp kỹ thuật + công nghệ.
14. Tổng kết sâu sắc về nhóm Realistic
Nhóm R là nền tảng của mọi công việc mang tính kỹ thuật – thực tế – vật lý – hành động.
Họ là những người:
làm ra sản phẩm thật
sửa chữa máy móc
đảm bảo mọi thứ vận hành
xây dựng công trình
vận hành hệ thống
cứu hộ – cứu nạn
bảo trì các cơ sở vật chất
Không có nhóm R → xã hội “đứt gãy”.
Không có nhóm R → mọi công nghệ chỉ nằm trên giấy.
Không có nhóm R → mọi kế hoạch chỉ là lý thuyết.
Họ chính là những người tạo ra thế giới vật chất thật.
Họ là “những bàn tay làm nên thế giới”.
Nhóm Nghiên Cứu (Investigative)
1. Tổng quan nhóm (I)
Trong mô hình nghề nghiệp Holland RIASEC, nhóm I – Investigative đại diện cho trí tuệ phân tích, sự tò mò sâu sắc, khát vọng khám phá bản chất, tư duy logic và tình yêu với tri thức.
Họ là những người:
thích nghiên cứu
thích phân tích
thích tìm hiểu quy luật
thích giải quyết vấn đề phức tạp
thích đặt câu hỏi “Tại sao?”
không ngừng truy tìm sự thật
hứng thú với tri thức, dữ liệu, công nghệ
học suốt đời
Nhóm Investigative là nền tảng của:
khoa học
y học
công nghệ
trí tuệ nhân tạo
phân tích dữ liệu
nghiên cứu xã hội
tâm lý học
kỹ thuật chuyên sâu
Nếu nhóm R là “người thực hành”, nhóm A là “người sáng tạo”, nhóm S là “người giúp đỡ”, thì nhóm I chính là “bộ não phân tích” của xã hội.
Giá trị cốt lõi của nhóm I: Hiểu bản chất để làm chủ vấn đề.
2. Đặc điểm tính cách cốt lõi của nhóm Investigative
Người thuộc nhóm I thường có các đặc điểm sau:
Tư duy phân tích mạnh
thích phân tích dữ liệu
thích giải thích hiện tượng
thích xâu chuỗi thông tin
Thích học hỏi chuyên sâu
có thể dành hàng giờ đọc tài liệu
“nghiện” kiến thức
ham khám phá tri thức mới
Sống nội tâm – độc lập
thích làm việc một mình
không thích ồn ào
ưu tiên chiều sâu hơn số lượng bạn bè
Cẩn trọng – tỉ mỉ – chính xác
không thích sai sót
không đưa ra kết luận vội vàng
Thích thử nghiệm – khám phá
thích nghiên cứu
thích chứng minh
thích tìm quy luật
Không thích những gì mơ hồ, cảm tính
thích số liệu hơn cảm xúc
thích logic hơn trực giác
Nhóm Investigative chính là kiểu người:
ngồi 4 tiếng phân tích một mô hình toán
đọc 100 trang tài liệu chỉ để hiểu một khái niệm
đắm chìm trong phòng lab hàng ngày
mất ngủ vì một câu hỏi chưa có lời giải
Tri thức là đam mê sống của họ.
3. Động lực nghề nghiệp của nhóm I
1. Khám phá – hiểu bản chất
Nhóm I muốn biết:
điều gì đang diễn ra
nguyên nhân là gì
cơ chế vận hành ra sao
2. Làm việc trí tuệ
Họ thích:
đọc tài liệu
lý luận
phân tích
đối chiếu
nghiên cứu
3. Được tự do suy nghĩ sâu
Không ai ép thời gian → họ làm tốt nhất.
4. Môi trường yên tĩnh
Không ồn ào, không phân tán.
5. Công việc phức tạp
Càng khó – họ càng thích.
6. Sự chính xác
Họ cần dữ liệu, cần sự thật, cần logic rõ ràng.
4. Điểm mạnh nổi bật của nhóm I
1. Khả năng phân tích sắc bén
Họ giỏi:
phân tích dữ liệu
đọc tài liệu chuyên sâu
phát hiện lỗi logic
hiểu mô hình phức tạp
2. Chuyên sâu – giỏi học thuật
Nhóm I học ít nhưng cực kỳ sâu.
3. Suy luận logic tuyệt vời
Mỗi kết luận của họ đều có:
bằng chứng
dữ liệu
mô hình
lập luận
4. Tự học rất mạnh
Không cần hướng dẫn trực tiếp.
5. Giải quyết vấn đề phức tạp
Nhóm I rất giỏi khi vấn đề có tính:
toán học
khoa học
kỹ thuật
logic
mô hình hóa
6. Kiên nhẫn với tri thức khó
Họ có thể nghiên cứu nhiều năm về một chủ đề.
5. Điểm yếu – Bóng tối của nhóm I
1. Quá lý trí
Họ dễ bỏ qua yếu tố cảm xúc.
2. Thiếu kỹ năng xã hội
Không thích giao tiếp xã hội.
3. Khó hợp tác nhóm
Thích làm một mình vì người khác “không theo kịp”.
4. Hay hoài nghi
Vì họ luôn đặt câu hỏi: “Có bằng chứng không?”
5. Overthinking
Suy nghĩ quá nhiều → khó hành động nhanh.
6. Chậm trong quyết định
Vì họ muốn chắc chắn 100%.
7. Khó chịu với sai sót
Đặc biệt là sai sót về logic.
6. Cách nhóm Investigative suy nghĩ và xử lý vấn đề
1. Họ bắt đầu bằng câu hỏi:
“Tại sao?”
“Bằng chứng là gì?”
“Cơ chế phía sau là gì?”
2. Họ thu thập dữ liệu
Không tin cảm giác → họ cần số liệu.
3. Họ phân tích – mô hình hóa
Họ xem xét:
nguyên nhân gốc
các yếu tố ảnh hưởng
tính logic
rủi ro
4. Họ kết luận
Chỉ khi họ thật sự chắc chắn.
5. Họ không thích hành động vội
Vì “vội = sai”.
7. Nhóm I trong giao tiếp
Họ giao tiếp:
đi thẳng vào vấn đề
không nói chuyện xã giao
không thích vòng vo
không thích tiểu tiết cảm xúc
Họ ghét:
nói chuyện tầm phào
những cuộc họp dài
người nói mà không có bằng chứng
Họ thích:
thảo luận trí tuệ
tranh luận logic
nói chuyện có chiều sâu
Khi nói chuyện với nhóm I, đừng nói:
“Tôi cảm thấy…”
“Tôi nghĩ vậy thôi…”
“Giống như… kiểu như…”
Hãy nói:
“Số liệu cho thấy…”
“Tôi có bằng chứng…”
“Logic ở đây là…”
8. Nhóm I trong công việc
Họ phù hợp nhất với:
nghiên cứu
khoa học
y tế
công nghệ
phân tích dữ liệu
lập trình
AI – Machine Learning
kỹ thuật chuyên môn cao
tâm lý học nghiên cứu
tài chính định lượng
ngôn ngữ học
kỹ thuật hóa – sinh – cơ khí
Công việc mạnh nhất:
1. Nhà khoa học
Hóa, sinh, vật lý, y dược, công nghệ sinh học.
2. Nhà nghiên cứu
Xã hội học, tâm lý học, hành vi học, giáo dục.
3. Lập trình viên – AI Engineer – Data Scientist
Thuộc về nhóm I rất mạnh.
4. Kỹ sư chuyên sâu
Điện, cơ, tự động hóa, hàng không.
5. Bác sĩ – bác sĩ chuyên khoa
Nơi cần kiến thức sâu + logic + phân tích.
6. Nhà phân tích tài chính – kinh tế
Nơi logic + dữ liệu là trung tâm.
9. Nhóm I trong mối quan hệ – tình yêu
Họ yêu bằng trí tuệ – sự quan tâm thầm lặng
Không lãng mạn bằng lời nói.
Nhưng họ:
nhớ từng chi tiết nhỏ
quan tâm đến sở thích của bạn
thích cùng nhau học hỏi
Điểm mạnh khi yêu:
chung thủy
sâu sắc
quan tâm bằng hành động
đáng tin
Điểm yếu khi yêu:
đôi khi lạnh
chậm cảm xúc
khó chia sẻ
thiên về phân tích hơn đồng cảm
Họ hợp với:
nhóm S (ấm áp – cân bằng cảm xúc)
nhóm A (sáng tạo – truyền cảm hứng)
nhóm C (logic – trật tự giống nhau)
10. Nhóm I khi stress – burnout
Dấu hiệu stress:
im lặng
tách khỏi mọi người
overthinking
mất ngủ
đọc quá nhiều
tự cô lập
Nguyên nhân stress:
môi trường ồn ào
nhiều xã giao
quá nhiều cảm xúc từ người khác
bị thúc ép hành động khi chưa sẵn sàng
deadline phi lý
Cách chữa lành:
đọc sách
nghiên cứu một chủ đề mới
ở một mình
đi bộ một mình
nghe nhạc không lời
viết nhật ký phân tích
11. Môi trường lý tưởng dành cho nhóm I
Nhóm I phát huy mạnh khi:
yên tĩnh
có không gian nghiên cứu
có thời gian tự học
có công cụ phân tích
công việc không bị can thiệp quá nhiều
Không phù hợp với:
sales
dịch vụ khách hàng
sự kiện
môi trường quá cảm tính
12. Lộ trình sự nghiệp lý tưởng cho nhóm I
Giai đoạn 1: Học và nghiên cứu sâu
Họ phát triển tốt ở:
đại học
phòng lab
dự án nghiên cứu nhỏ
Giai đoạn 2: Chuyên môn hóa
Nhóm I nên chọn một lĩnh vực sâu, ví dụ:
y học
công nghệ
khoa học tự nhiên
phân tích dữ liệu
Giai đoạn 3: Trở thành chuyên gia
Vai trò tốt nhất:
chuyên gia phân tích
nhà nghiên cứu
cố vấn kỹ thuật
Giai đoạn 4: Lãnh đạo học thuật
Một số nhóm I trở thành:
trưởng phòng R&D
giáo sư – nhà khoa học
chuyên gia cấp cao
13. Hướng dẫn nhóm I phát triển bản thân
Cải thiện kỹ năng giao tiếp
Nhóm I chỉ cần học cách diễn đạt cảm xúc đơn giản.
Tập chia sẻ nhu cầu
Đừng im lặng quá lâu.
Chấp nhận sai sót
Hoàn hảo là ảo tưởng.
Học cách hành động nhanh hơn
Đừng phân tích quá lâu.
Tham gia hoạt động xã hội nhẹ
Cân bằng với đời sống cảm xúc.
Cho phép bản thân nghỉ ngơi
Nghiên cứu cũng cần nạp năng lượng.
14. Tổng kết sâu sắc về nhóm Investigative
Nhóm I là đại diện cho:
trí tuệ
chiều sâu
logic
khám phá
phân tích
khoa học
Không có nhóm Investigative:
sẽ không có AI
sẽ không có y học hiện đại
sẽ không có công nghệ kỹ thuật số
sẽ không có nghiên cứu khoa học
sẽ không có tiến bộ trong kỹ thuật
sẽ không có tri thức nền tảng
Họ chính là người hiểu – người khám phá – người soi sáng bản chất của thế giới.
Nhóm I = trí tuệ của nhân loại.
Nhóm Nghệ Thuật (Artistic)
1. Tổng quan nhóm (A)
Trong hệ thống RIASEC, nhóm A – Artistic đại diện cho năng lượng sáng tạo mạnh mẽ, cảm xúc sâu sắc, óc tưởng tượng phong phú và khát khao tự do biểu đạt bản thân. Đây là nhóm sống bằng cảm hứng, thẩm mỹ, biểu đạt, cảm xúc, ý tưởng, trải nghiệm tinh thần và giá trị cá nhân.
Nhóm Artistic là:
Nghệ sĩ
Nhà thiết kế
Người kể chuyện
Nhà văn
Nhạc sĩ
Diễn viên
Nhà sáng tạo nội dung
Người làm nghề tự do
Người nhìn thế giới qua “lăng kính cảm xúc và nghệ thuật”
Nếu nhóm R tạo ra vật chất, nhóm I tạo ra tri thức, nhóm S tạo ra sự kết nối, thì nhóm A tạo ra cái đẹp – ý nghĩa – linh hồn của đời sống.
Giá trị cốt lõi của nhóm A: Tự do sáng tạo và biểu đạt bản thân.
2. Đặc điểm tính cách cốt lõi của nhóm Artistic
Nhóm A có thể khác nhau ở bề ngoài, nhưng đều có chung những đặc điểm sau:
🌈 1. Cảm xúc sâu sắc
Họ cảm nhận thế giới bằng trái tim mạnh hơn logic.
Một bài nhạc – một câu thơ – một khoảnh khắc – cũng có thể khiến họ rung động hàng giờ.
🌈 2. Tưởng tượng phong phú
Họ mơ mộng, sáng tạo và luôn có thế giới nội tâm rộng lớn.
🌈 3. Sáng tạo là bản năng sống
Không sáng tạo → họ chết mòn.
Sáng tạo là oxy, là nguồn sống tinh thần.
🌈 4. Tự do là ưu tiên hàng đầu
Họ không thể sống trong môi trường:
gò bó
quy tắc cứng nhắc
quản lý vi mô
rập khuôn
🌈 5. Bị cảm xúc chi phối
Điều này tạo ra sức hút – nhưng cũng là thử thách.
🌈 6. Tinh tế – nhạy cảm
Họ đọc được sắc thái cảm xúc tốt hơn hầu hết các nhóm khác.
🌈 7. Có khả năng thẩm mỹ tự nhiên
Dù là:
màu sắc
bố cục
hình ảnh
âm thanh
câu chữ
phong cách
→ họ đều cảm nhận rất tốt.
3. Động lực sống và làm việc của nhóm Artistic
💛 1. Được sáng tạo – được tự do
Không có gì quan trọng hơn điều này.
💛 2. Được biểu đạt cảm xúc
Họ cần không gian để bộc lộ bản thân qua:
viết
nhạc
tranh
video
nhiếp ảnh
thời trang
💛 3. Được làm những điều “có ý nghĩa”
Nhóm A ghét làm máy móc.
Họ phải cảm thấy công việc chạm vào trái tim mình.
💛 4. Được sống là chính mình
Không đóng vai – không giả tạo.
💛 5. Được truyền cảm hứng và lan tỏa cảm hứng
Họ là người tạo ra xu hướng – không đi theo xu hướng.
4. Điểm mạnh nổi bật của nhóm Artistic
🌟 1. Sáng tạo tự nhiên – không cần cố
Họ nghĩ ra ý tưởng nhanh hơn người khác thở.
🌟 2. Cảm xúc sâu và tinh tế
Giúp họ tạo ra tác phẩm chạm vào trái tim người khác.
🌟 3. Gu thẩm mỹ cao
Họ nhìn thấy sự hài hòa mà người khác không thấy.
🌟 4. Giao tiếp cảm xúc tốt
Họ truyền đạt cảm xúc qua:
lời nói
hình ảnh
câu chữ
nghệ thuật
🌟 5. Khả năng kể chuyện bẩm sinh
Một câu chuyện do nhóm A kể luôn cuốn hút.
🌟 6. Trực giác mạnh
Họ cảm được “điều đúng” trước khi lý trí hiểu.
5. Điểm yếu – Bóng tối của nhóm Artistic
⚫ 1. Dễ tuột cảm xúc
Họ phụ thuộc “cảm hứng” quá nhiều.
⚫ 2. Thiếu tính kỷ luật
Không có cảm xúc → không muốn làm.
⚫ 3. Quá nhạy cảm
Một lời chê nhỏ cũng khiến họ tổn thương nhiều ngày.
⚫ 4. Dễ stress khi bị kiểm soát
Họ không chịu nổi cấp trên độc đoán.
⚫ 5. Sống nội tâm quá mức
Dễ cô lập – dễ overthinking.
⚫ 6. Không giỏi công việc số liệu – quy tắc
Nghề máy móc, hành chính → tiêu hao năng lượng.
6. Cách nhóm A suy nghĩ và xử lý vấn đề
1. Họ dùng cảm xúc + trực giác trước
Không phải logic.
2. Họ tìm ý nghĩa – chứ không chỉ giải pháp
Họ luôn hỏi: “Điều này có ý nghĩa gì?”
3. Họ tưởng tượng ra nhiều khả năng
Sự đa dạng ý tưởng giúp họ tạo ra điều độc nhất.
4. Họ tìm vẻ đẹp trước khi tìm đúng sai
Nghệ thuật là ưu tiên.
7. Nhóm A trong công việc
Nhóm Artistic làm tốt nhất khi được:
sáng tạo ý tưởng
tự do làm việc
khám phá cảm xúc
bộc lộ bản thân
làm việc trong môi trường không gò bó
Họ không hợp:
môi trường cấu trúc cứng ngắc
nghề hành chính
công việc quy trình lặp lại
nghề đòi hỏi phân tích logic nặng
môi trường công sở nhiều quy định
8. Nghề nghiệp phù hợp nhất cho nhóm Artistic (phân tích sâu)
🎨 1. Nghệ thuật – Sáng tạo
họa sĩ
thiết kế đồ họa
thiết kế thời trang
nhiếp ảnh
vẽ minh họa
nghệ sĩ tự do
🎤 2. Giải trí – biểu diễn
ca sĩ
diễn viên
dancer
streamer
content creator
📝 3. Viết lách – truyền thông
nhà văn
copywriter
biên kịch
storyteller
sáng tạo nội dung YouTube
PR – branding
🎬 4. Sản xuất sáng tạo
đạo diễn
dựng phim
làm video
thiết kế âm thanh
làm phim hoạt hình
🌿 5. Nghề tự do – freelance
Rất hợp với tính cách độc lập của nhóm A.
🎭 6. Tâm lý – trị liệu nghệ thuật
Nhiều người nhóm A có khả năng chữa lành qua nghệ thuật.
9. Nhóm A trong mối quan hệ – Tình yêu
Điểm mạnh trong tình yêu:
sâu sắc
thấu cảm
lãng mạn
hết mình
biết quan sát cảm xúc nhỏ nhất
Điểm yếu:
nhạy cảm
dễ bị tổn thương
cảm xúc thất thường
kỳ vọng cao
Ngôn ngữ tình yêu của nhóm A:
được thấu hiểu
được lắng nghe
được trân trọng cá tính riêng
được không gian sáng tạo
10. Nhóm A khi stress – burnout
Dấu hiệu stress:
mất cảm hứng
cảm xúc tụt mạnh
tự nghi ngờ bản thân
chán ghét công việc
thu mình
Nguyên nhân stress chính:
môi trường gò bó
bị đánh giá quá nhiều
thiếu tự do sáng tạo
công việc lặp lại
áp lực thời gian liên tục
Cách chữa lành:
nghệ thuật (nhạc, tranh, viết)
không gian một mình
đi dạo thư giãn
khí công – thiền – hít thở
thay đổi môi trường sáng tạo
xem lại mục tiêu cá nhân
11. Môi trường lý tưởng cho nhóm Artistic
Họ cần:
tự do
linh hoạt
không bị kiểm soát quá mức
môi trường đẹp
cộng đồng sáng tạo
sự khuyến khích cảm hứng
Không phù hợp với:
công ty quá nghiêm ngặt
phòng ban hành chính
môi trường công nghiệp
nghề đòi hỏi số liệu – logic cứng
12. Lộ trình phát triển nghề nghiệp cho nhóm A
🌼 Giai đoạn 1: Khám phá – mở khóa sáng tạo
Nhóm A nên thử nhiều loại hình nghệ thuật để tìm bản sắc.
🌼 Giai đoạn 2: Rèn luyện kỹ năng chuyên sâu
Dù sáng tạo mạnh cỡ nào → vẫn cần kỹ thuật.
🌼 Giai đoạn 3: Xây dựng cá tính thương hiệu
Đây là bước giúp họ “độc nhất vô nhị”.
🌼 Giai đoạn 4: Kiếm tiền từ sáng tạo
Có thể qua:
bán tác phẩm
dạy học
freelance
làm nội dung
mở studio
🌼 Giai đoạn 5: Người dẫn dắt sáng tạo
Trở thành:
creative director
mentor
art teacher
brand builder
13. Hướng dẫn nhóm Artistic phát triển bản thân
✔ Rèn kỷ luật nhẹ (không gò bó)
Để tránh “sống theo cảm hứng quá mức”.
✔ Bảo vệ không gian riêng
Nhóm A cần vùng an toàn sáng tạo.
✔ Gần gũi người truyền cảm hứng
Nguồn năng lượng từ người khác rất quan trọng.
✔ Học quản lý tài chính
Để không bị thu nhập thất thường làm stress.
✔ Kết hợp nghệ thuật + công nghệ
Thiết kế – video – AI – digital art → tương lai của nhóm A.
14. Tổng kết sâu sắc về nhóm Artistic
Nhóm Artistic là linh hồn của sáng tạo nhân loại.
Không có họ:
thế giới sẽ khô khan
không có nghệ thuật
không có câu chuyện
không có cái đẹp
không có cảm xúc sâu sắc
không có sự rung động tinh thần
Nhóm A tạo ra:
cảm hứng
nghệ thuật
diễn ngôn xã hội
xu hướng
giá trị thẩm mỹ
Nhóm A = linh hồn sáng tạo của thế giới.
Nhóm Xã Hội (Social)
1. Tổng quan nhóm (S)
Trong RIASEC, S – Social là nhóm đại diện cho sự thấu hiểu, đồng cảm, hỗ trợ, chữa lành, kết nối và giáo dục.
Họ là những người:
thích giúp đỡ mọi người
thích lắng nghe và chia sẻ
có cảm xúc sâu và ổn định
nhạy cảm với nhu cầu người khác
yêu thích công việc mang tính phục vụ
đặt giá trị con người lên hàng đầu
tạo ra sự an toàn tinh thần cho tập thể
Nếu nhóm A tạo ra nghệ thuật, nhóm I tạo ra tri thức, nhóm R tạo ra vật chất, thì nhóm S chính là người tạo ra sự gắn kết giữa con người với con người.
Giá trị cốt lõi của nhóm Social: Chữa lành – kết nối – hỗ trợ.
2. Đặc điểm tính cách cốt lõi của nhóm S
Nhóm S thường thể hiện những phẩm chất rất rõ ràng:
🌿 1. Đồng cảm mạnh
Họ cảm nhận được cảm xúc của người khác như của chính mình.
🌿 2. Lắng nghe rất giỏi
Không phán xét, không chen ngang — chỉ lắng nghe và thấu hiểu.
🌿 3. Kiên nhẫn – ấm áp
Ngay cả khi người khác mất bình tĩnh, họ vẫn giữ được sự điềm đạm.
🌿 4. Dễ gần – thân thiện
Mọi người cảm thấy an toàn khi ở gần họ.
🌿 5. Làm việc vì ý nghĩa
Không phải vì tiền, mà vì giá trị con người.
🌿 6. Hướng đến xây dựng cộng đồng
Nhóm S thích tạo ra:
nhóm học tập
nhóm hỗ trợ
cộng đồng chữa lành
hoạt động thiện nguyện
🌿 7. Sống vì người khác
Đôi khi họ ưu tiên nhu cầu người khác hơn chính mình.
🌿 8. Không thích cạnh tranh
Họ ghét đấu đá, ghét ganh đua, ghét áp lực cao.
3. Động lực và nhu cầu cốt lõi của nhóm Social
❤️ 1. Được giúp người khác tốt lên
Đây là động lực mạnh nhất của nhóm S.
❤️ 2. Được công nhận về sự đóng góp
Họ cần nghe những lời như:
“Cảm ơn bạn.”
“Nhờ bạn mà mình ổn hơn.”
“Bạn giúp mình rất nhiều.”
❤️ 3. Môi trường hòa hợp – an toàn
Không drama, không căng thẳng.
❤️ 4. Giao tiếp ý nghĩa
Không thích nói chuyện hời hợt.
❤️ 5. Được nhìn thấy người khác trưởng thành
Đây là “thành quả” lớn nhất đối với họ.
❤️ 6. Công việc có giá trị nhân văn
Họ không chịu nổi công việc vô nghĩa.
4. Điểm mạnh nổi bật của nhóm S
🌟 1. Khả năng thấu cảm sâu
Họ hiểu cảm xúc người khác mà không cần người đó nói ra.
🌟 2. Giao tiếp tinh tế
Lời nói của họ có sức chữa lành mạnh.
🌟 3. Kiên nhẫn – điềm tĩnh
Họ xử lý các tình huống căng thẳng rất tốt.
🌟 4. Khả năng cố vấn – tư vấn
Nhóm S là thiên bẩm trong vai trò mentor, counselor.
🌟 5. Tài năng giáo dục
Họ dạy rất giỏi, vì họ biết cách:
lắng nghe
điều chỉnh phương pháp
động viên tinh thần
🌟 6. Kỹ năng quan sát con người
Họ nhận ra:
ai đang buồn
ai đang stress
ai đang cần hỗ trợ
🌟 7. Gắn kết đội nhóm
Không ai gắn kết tập thể tốt bằng nhóm S.
5. Điểm yếu – mặt tối của nhóm S
⚫ 1. Dễ bị lợi dụng
Vì họ tốt bụng và “không biết nói không”.
⚫ 2. Quá nhạy cảm với cảm xúc người khác
Dễ stress vì “ôm hết chuyện của thiên hạ”.
⚫ 3. Sợ xung đột
Họ tránh tranh cãi bằng mọi giá.
⚫ 4. Tự quên mất chính mình
Lo cho người khác hơn lo cho bản thân.
⚫ 5. Dễ kiệt sức nếu hỗ trợ quá mức
Burnout xảy ra thường xuyên.
⚫ 6. Khó đặt ranh giới
Không quen từ chối.
6. Cách nhóm S xử lý thông tin – tư duy
Nhóm S suy nghĩ bằng trái tim + lý trí mềm
Họ không tính toán lạnh lùng như nhóm I.
Họ không sáng tạo cảm xúc như nhóm A.
Họ không hành động thực tế như nhóm R.
Họ suy nghĩ theo kiểu:
người này cảm thấy thế nào?
lời nói của mình có khiến ai tổn thương không?
làm sao để giúp họ tốt hơn?
Họ luôn tính đến tác động đối với con người trước tiên.
7. Nhóm Social trong giao tiếp
✔ Nói chuyện rất ấm áp
Dễ tạo thiện cảm, dễ khiến người khác cảm thấy được lắng nghe.
✔ Cực kỳ giỏi tạo kết nối
Cả trong 1:1 và trong nhóm đông.
✔ Giao tiếp luôn đặt câu hỏi quan tâm
“Hôm nay bạn ổn chứ?”
“Bạn cảm thấy sao?”
“Bạn có cần mình giúp gì không?”
✔ Ghét giao tiếp:
mệnh lệnh
chỉ trích thẳng mặt
lời nói cộc lốc
thái độ lạnh lùng
✔ Mạnh khi giao tiếp:
tư vấn
hướng dẫn
trò chuyện sâu
hỗ trợ cảm xúc
8. Nghề nghiệp phù hợp nhất cho nhóm S (phân tích sâu)
👩🏫 1. Giáo dục – sư phạm
giáo viên
giảng viên
mentor
gia sư
huấn luyện kỹ năng
🧘 2. Tâm lý – trị liệu
nhà tham vấn
tâm lý học lâm sàng
chuyên gia trị liệu cảm xúc
coach chữa lành
🫶 3. Công tác xã hội
nhân viên xã hội
hoạt động cộng đồng
hoạt động từ thiện
🧑⚕️ 4. Y tế – chăm sóc sức khỏe
y tá
điều dưỡng
vật lý trị liệu
chăm sóc người già
👥 5. Nhân sự – đào tạo
HR
chuyên viên tuyển dụng
nhân sự nội bộ
tổ chức hoạt động nội bộ
🗣️ 6. Hỗ trợ khách hàng – chăm sóc khách hàng
customer service
dịch vụ khách hàng cao cấp
✨ 7. Nghề tạo cộng đồng – xây dựng kết nối
community manager
lãnh đạo nhóm support
quản lý cộng đồng online
9. Nhóm S trong mối quan hệ – tình yêu
💗 Điểm mạnh:
yêu chân thành
quan tâm từng chút một
rất giỏi lắng nghe
là “bến đỗ an toàn”
chung thủy
💗 Điểm yếu:
quá nhạy cảm
dễ tổn thương
cần sự quan tâm cao
dễ cảm thấy “không được trân trọng” nếu đối phương vô tâm
💗 Ngôn ngữ tình yêu của nhóm S:
chăm sóc
lắng nghe
thời gian chất lượng
lời khen tinh tế
10. Nhóm Social khi stress – burnout
Dấu hiệu stress:
tắt cảm xúc
kiệt sức
khóc một mình
muốn tránh giao tiếp
cảm thấy quá tải tinh thần
đánh mất sự nhiệt huyết
Nguyên nhân chính:
giúp đỡ quá nhiều
ôm vấn đề của người khác
không đặt ranh giới
bị phán xét
môi trường tiêu cực
Cách chữa lành:
tập yêu thương chính mình
thiền – hít thở sâu
viết nhật ký cảm xúc
nghỉ xã hội một thời gian
học đặt ranh giới
ở cạnh người truyền năng lượng tích cực
11. Môi trường lý tưởng cho nhóm S
Họ hợp nhất với môi trường:
thân thiện
hỗ trợ
không cạnh tranh
có mục tiêu nhân văn
có nhiều giao tiếp ý nghĩa
ít áp lực chính trị
Không phù hợp với:
môi trường tranh đấu
công việc khô khan
nghề kỹ thuật nặng
nơi không quan tâm đến cảm xúc con người
12. Lộ trình phát triển nghề nghiệp của nhóm S
🌱 Giai đoạn 1: Khám phá sở thích giúp đỡ
Họ thường bắt đầu bằng các hoạt động hỗ trợ nhỏ.
🌱 Giai đoạn 2: Rèn kỹ năng giao tiếp – mentoring
Đây là điểm mạnh tự nhiên nhưng vẫn cần đào tạo.
🌱 Giai đoạn 3: Chuyên môn hóa
Ví dụ:
tâm lý
giáo dục
điều dưỡng
coaching
🌱 Giai đoạn 4: Làm chuyên gia hỗ trợ – cố vấn
Đây là vị trí nhóm S tỏa sáng nhất.
🌱 Giai đoạn 5: Xây dựng cộng đồng – trở thành người dẫn dắt
Nhóm S rất phù hợp làm leader theo kiểu “dịu dàng và nuôi dưỡng”.
13. Hướng dẫn nhóm S phát triển bản thân
✔ Học cách nói “không”
Để bảo vệ năng lượng bản thân.
✔ Đặt ranh giới cảm xúc
Không ôm hết vấn đề của mọi người.
✔ Tập giải quyết xung đột nhẹ nhàng
Không tránh né mãi.
✔ Rèn sự tự tin
Lòng tốt cần đi kèm bản lĩnh.
✔ Nghỉ ngơi – phục hồi năng lượng đều đặn
Nhóm S dễ kiệt sức nhất trong toàn bộ RIASEC.
✔ Học cách tự chăm sóc bản thân
Họ cần học yêu bản thân nhiều hơn.
14. Tổng kết sâu sắc về nhóm Social
Nhóm S là trái tim của xã hội.
Họ mang lại:
sự chữa lành
sự an yên
sự gắn kết
sự đồng cảm
sự nuôi dưỡng
Không có nhóm S:
thế giới sẽ lạnh lẽo
không còn sự thấu hiểu
không còn kết nối giữa con người
các cộng đồng dễ tan rã
khó có sự tiếp sức tinh thần
Nhóm S = người chữa lành và kết nối thế giới.
Nhóm Quản Lý (Enterprising)
1. Tổng quan nhóm (E)
Trong hệ thống RIASEC, nhóm E – Enterprising đại diện cho năng lượng lãnh đạo, kinh doanh, thuyết phục, ra quyết định, khởi xướng và tạo ảnh hưởng.
Nhóm E là những người:
thích dẫn dắt người khác
thích ra quyết định nhanh
thích tạo kết quả lớn
thích thay đổi môi trường
thích làm việc có tính cạnh tranh
có tầm nhìn và khát khao thành công
tự tin mạnh mẽ và chủ động
Nếu nhóm S là người chữa lành, nhóm A là người sáng tạo, nhóm I là người phân tích, thì nhóm E chính là:
“Người tạo ra cơ hội – người dẫn hướng – động cơ thúc đẩy tổ chức.”
Họ là:
doanh nhân
nhà lãnh đạo
chuyên gia bán hàng
nhà marketing chiến lược
người truyền cảm hứng
quản lý cấp cao
CEO, founder, chủ doanh nghiệp
người xây dựng mạng lưới quan hệ
Giá trị cốt lõi của nhóm E: Tạo ảnh hưởng và tạo ra kết quả lớn.
2. Đặc điểm tính cách cốt lõi của nhóm E
Nhóm E được nhận diện bởi những tính cách rất rõ rệt:
🔥 1. Tự tin mạnh mẽ
Họ tin vào khả năng của mình và sẵn sàng hành động nhanh.
🔥 2. Quyết đoán
Không ngại ra quyết định. Không trì hoãn.
“Làm luôn” là phong cách của họ.
🔥 3. Thích lãnh đạo
Họ muốn dẫn dắt thay vì đi theo.
🔥 4. Giỏi giao tiếp – thuyết phục
Họ nói chuyện cuốn hút, mạnh mẽ, đầy năng lượng.
🔥 5. Tư duy kinh doanh sắc bén
Luôn nhìn thấy cơ hội trong mọi vấn đề.
🔥 6. Hướng đến kết quả
Không làm vì quy trình — họ làm vì mục tiêu.
🔥 7. Năng lượng cao
Họ chịu áp lực rất tốt, làm việc cường độ cao.
🔥 8. Yêu thích cạnh tranh
Càng khó → càng kích thích.
Càng nhiều đối thủ → càng có động lực.
🔥 9. Chủ động và tham vọng
Họ luôn muốn:
vị trí cao hơn
thành công lớn hơn
thu nhập cao hơn
tầm ảnh hưởng mạnh hơn
3. Động lực cốt lõi của nhóm Enterprising
⭐ 1. Được dẫn dắt người khác
Nếu không có quyền tự chủ, không có cơ hội lãnh đạo → họ mất lửa.
⭐ 2. Được tạo ra tác động lớn
Họ muốn thành công rõ rệt và có ảnh hưởng xã hội.
⭐ 3. Được công nhận
Nhóm E cần sự tôn trọng, danh tiếng và giá trị.
⭐ 4. Được thử thách
Nhiệm vụ càng khó → họ càng hứng thú.
⭐ 5. Tiền bạc và thành tựu
Họ thấy tiền bạc là thước đo nỗ lực — không phải mục tiêu duy nhất nhưng là phần thưởng xứng đáng.
⭐ 6. Tự do hành động
Không ai thích tự do hơn nhóm E.
4. Điểm mạnh nổi bật của nhóm Enterprising
⚡ 1. Khả năng lãnh đạo tự nhiên
Họ tạo ảnh hưởng bằng:
khí chất
năng lượng
tầm nhìn
sự quyết đoán
⚡ 2. Thuyết phục và giao tiếp cực mạnh
Nhóm E nói chuyện như có “ma lực”.
⚡ 3. Ra quyết định nhanh
Không bị phân tích quá lâu như nhóm I.
⚡ 4. Mạng lưới quan hệ rộng
Họ có khả năng kết nối mạnh.
⚡ 5. Nhạy bén kinh doanh
Họ thấy cơ hội nơi người khác chỉ thấy rủi ro.
⚡ 6. Kỳ vọng cao – tiêu chuẩn cao
Giúp họ tạo được thành công lớn.
⚡ 7. Sức chịu áp lực tốt
Họ có thể làm việc cường độ cao hơn người bình thường.
5. Điểm yếu – Bóng tối của nhóm Enterprising
⚠ 1. Hơi áp đặt
Cách lãnh đạo mạnh mẽ khiến người khác cảm thấy áp lực.
⚠ 2. Nóng vội
Quyết định nhanh đôi khi thiếu cân nhắc.
⚠ 3. Cái tôi lớn
Dễ rơi vào tranh cãi do quá tự tin.
⚠ 4. Thích kiểm soát
Khó trao quyền nếu không tin người khác.
⚠ 5. Dễ burnout
Dồn năng lượng quá mức trong thời gian dài.
⚠ 6. Khó nghe góp ý
Vì họ tin vào trực giác và bản thân rất nhiều.
6. Cách nhóm Enterprising suy nghĩ – tư duy
1. Họ suy nghĩ theo hướng cơ hội
“Làm sao kiếm lợi thế?”
“Làm sao phát triển nhanh nhất?”
“Phải hành động ngay.”
2. Họ bắt đầu từ tầm nhìn
Không phải chi tiết nhỏ.
3. Họ suy nghĩ bằng hành động
Không lý thuyết dài dòng.
4. Họ tin “làm là ra”
Thất bại? Sửa lại.
Sai? Làm lại.
Không bao giờ bỏ cuộc.
5. Họ đọc con người rất tốt
Biết ai có thể hợp tác, ai không.
7. Nhóm E trong giao tiếp
✔ Rõ ràng – mạnh mẽ – đầy năng lượng
Họ nói chuyện cuốn hút và tràn đầy sự tự tin.
✔ Giỏi truyền cảm hứng
Có thể khiến người khác tin vào tầm nhìn của họ.
✔ Họ thích “nói để thuyết phục”
Không thích nói lan man.
✔ Ghét:
sự yếu đuối
thiếu quyết đoán
chậm chạp
vòng vo
✔ Mạnh trong:
đàm phán
thuyết trình
pitching
bán hàng
lãnh đạo đội nhóm
8. Nghề nghiệp phù hợp nhất cho nhóm Enterprising (phân tích sâu)
💼 1. Doanh nghiệp – lãnh đạo
CEO
Founder
Chủ doanh nghiệp
Giám đốc kinh doanh
Giám đốc marketing
Quản lý cấp cao
🤝 2. Sales – thương thuyết
nhân viên kinh doanh
trưởng phòng sales
cố vấn chiến lược
môi giới BĐS
bất kỳ nghề thuyết phục nào
📣 3. Marketing – truyền thông – branding
chuyên gia marketing
creative director
PR
quản lý thương hiệu
🏛 4. Chính trị – xã hội
nhà hoạt động xã hội
nhà lãnh đạo cộng đồng
chính trị gia
🧑⚖️ 5. Luật – đàm phán – tranh tụng
luật sư
cố vấn pháp lý
chuyên gia tranh tụng
🎤 6. Huấn luyện – đào tạo
trainer doanh nghiệp
diễn giả
mentor phát triển cá nhân
🌍 7. Tạo lập – mở rộng mối quan hệ
quan hệ đối ngoại
partnership
networking chuyên nghiệp
9. Nhóm Enterprising trong mối quan hệ – tình yêu
❤️ Điểm mạnh:
chủ động
bảo vệ người yêu
hào phóng
có trách nhiệm
dám nghĩ dám làm
hỗ trợ mạnh mẽ
❤️ Điểm yếu:
hay áp đặt
quá bận rộn
dễ bỏ bê cảm xúc
đôi lúc độc đoán
❤️ Ngôn ngữ tình yêu:
hành động quyết liệt
giúp đỡ vật chất
bảo vệ – che chở
hỗ trợ sự nghiệp
10. Nhóm Enterprising khi stress – burnout
Dấu hiệu stress:
mất bình tĩnh
tăng áp lực lên bản thân và mọi người
nóng vội
khó ngủ
cảm thấy “không có kết quả”
dễ thất vọng với người xung quanh
Nguyên nhân:
công việc chậm tiến độ
thiếu quyền điều khiển
đội ngũ yếu
không có mục tiêu rõ ràng
Cách chữa lành:
thể thao cường độ cao
chạy bộ – gym – boxing
ghi lại mục tiêu
reset lại chiến lược
giảm tải một số công việc
dành thời gian riêng để nạp năng lượng
11. Môi trường lý tưởng cho nhóm E
Họ cần:
tốc độ nhanh
cạnh tranh lành mạnh
quyền tự quyết
đội nhóm năng động
mục tiêu táo bạo
cơ hội thăng tiến nhanh
Không phù hợp:
môi trường quá chậm
công việc lặp lại
quản lý quá chặt
nơi không có tầm nhìn
12. Lộ trình phát triển nghề nghiệp của nhóm E
🚀 Giai đoạn 1: Khởi đầu – xây nền lãnh đạo
Họ bắt đầu bằng:
sales
marketing
hoạt động kinh doanh nhỏ
🚀 Giai đoạn 2: Mở rộng năng lực – thuyết phục
Học thêm:
đàm phán
quản trị
lãnh đạo
🚀 Giai đoạn 3: Quản lý – lãnh đạo đội nhóm
Trở thành:
trưởng nhóm
trưởng phòng
giám đốc
🚀 Giai đoạn 4: Tạo tầm ảnh hưởng lớn
mở công ty
làm lãnh đạo cấp cao
diễn giả – mentor trong ngành
🚀 Giai đoạn 5: Xây dựng di sản
Nhóm E thường mong muốn:
tạo hệ sinh thái
đóng góp xã hội
tạo ảnh hưởng lâu dài
13. Hướng dẫn nhóm E phát triển bản thân
✔ Học lắng nghe sâu
Lãnh đạo cần thấu hiểu – không chỉ ra lệnh.
✔ Kiểm soát cái tôi
Bản lĩnh lớn → phải đi kèm sự khiêm tốn.
✔ Tránh làm việc quá sức
Nhóm E dễ “cháy rực rồi cháy tàn”.
✔ Phát triển EQ
EQ cao → lãnh đạo đỉnh cao.
✔ Học trao quyền
Để đội nhóm phát triển thay vì trở nên phụ thuộc.
✔ Cân bằng: hành động nhanh + chiến lược sâu
Không chỉ làm nhanh — mà phải làm đúng.
14. Tổng kết sâu sắc về nhóm Enterprising
Nhóm E là đại diện cho:
tham vọng
tầm nhìn
uy lực
thành tựu
sức ảnh hưởng
năng lượng lãnh đạo
tinh thần kinh doanh
Không có nhóm E:
xã hội không có doanh nhân
không có người dẫn dắt thay đổi
không có người thúc đẩy tăng trưởng
không có người mở đường
không có nhà lãnh đạo truyền cảm hứng
Nhóm Enterprising chính là động cơ thúc đẩy thế giới phát triển.
Nhóm Nghiệp Vụ (Conventional)
1. Tổng quan nhóm (C)
Trong mô hình nghề nghiệp RIASEC, C – Conventional đại diện cho nhóm người:
yêu thích cấu trúc
trọng kỷ luật
chú ý chi tiết
có khả năng xử lý thông tin – dữ liệu rất mạnh
thích làm việc theo quy trình rõ ràng
ưu tiên sự ổn định
có trách nhiệm cao
tổ chức – sắp xếp – quản lý tốt
đáng tin cậy
Nhóm C là những người làm cho hệ thống:
trật tự
ổn định
chính xác
có tính lặp lại
vận hành mượt mà
Họ là những “bánh răng quan trọng” giúp doanh nghiệp không rơi vào hỗn loạn.
Nếu nhóm E dẫn dắt, nhóm I phân tích, nhóm A sáng tạo, nhóm S hỗ trợ, nhóm R hành động, thì nhóm C là người giữ hệ thống bền vững và vận hành trơn tru.
Giá trị cốt lõi của nhóm C:
“Trật tự – Chính xác – Ổn định – Đáng tin cậy.”
2. Đặc điểm tính cách cốt lõi của nhóm C
Những đặc điểm nổi bật nhất của nhóm Conventional:
📌 1. Kỷ luật cao
Luôn tuân thủ quy trình, thời gian, tiêu chuẩn.
📌 2. Yêu sự ổn định
Không thích mạo hiểm hay thay đổi quá nhanh.
📌 3. Chi tiết – chính xác
Sai một con số → họ kiểm tra lại ngay.
📌 4. Tổ chức – sắp xếp giỏi
Từ lịch làm việc đến tủ tài liệu đều gọn gàng.
📌 5. Thích công việc rõ ràng
Không thích sự mơ hồ, không rõ nhiệm vụ.
📌 6. Đáng tin
Giao gì làm nấy – đúng hạn – không cần nhắc nhở.
📌 7. Tư duy hệ thống tốt
Biết cách sắp xếp thông tin logic.
📌 8. Không thích xung đột hoặc cạnh tranh mạnh
Ưa hòa bình – ưa trật tự – không thích chaos.
📌 9. Kiên trì cực cao
Công việc tỉ mỉ, lặp lại → họ làm được.
📌 10. Nghĩ nhiều về trách nhiệm
Không muốn làm ai thất vọng.
3. Động lực cốt lõi của nhóm C
⭐ 1. Môi trường trật tự – có cấu trúc
Không gian làm việc rõ ràng → họ hoạt động xuất sắc.
⭐ 2. Sự chắc chắn – ổn định
Họ ghét rủi ro và sự mơ hồ.
⭐ 3. Công việc có quy trình
Họ thích biết chính xác “Bước 1 → Bước 2 → Bước 3”.
⭐ 4. Hoàn thành công việc chính xác
Được khen vì sự tỉ mỉ là phần thưởng lớn.
⭐ 5. Sự công nhận cho nỗ lực ổn định
Họ không thích phô trương, nhưng thích được ghi nhận đúng.
⭐ 6. An toàn nghề nghiệp
Nhóm C ưu tiên công việc:
lâu dài
ổn định
có lộ trình rõ
4. Điểm mạnh nổi bật của nhóm Conventional
✔ 1. Chính xác – tỉ mỉ
Họ hiếm khi mắc lỗi sai cơ bản.
✔ 2. Quản lý thông tin tốt
Số liệu – dữ liệu – văn bản → là thế mạnh của họ.
✔ 3. Tổ chức và sắp xếp tuyệt vời
Họ biến sự hỗn loạn thành trật tự.
✔ 4. Có thể làm công việc lặp lại mà không chán
Điều mà nhiều nhóm khác không làm được.
✔ 5. Kiên trì – ổn định – đáng tin
Họ không “bốc đồng”, không thất thường.
✔ 6. Tuân thủ pháp luật – nội quy
Rất quan trọng đối với môi trường doanh nghiệp.
✔ 7. Rất giỏi quản trị hành chính – vận hành
Nơi cần trật tự → họ là linh hồn.
5. Điểm yếu – mặt tối của nhóm Conventional
⚠ 1. Sợ thay đổi
Họ dễ stress khi môi trường đổi quá nhanh.
⚠ 2. Thiếu sáng tạo
Do tập trung vào quy trình hơn ý tưởng.
⚠ 3. Không thích rủi ro
Vậy nên khó khởi nghiệp hoặc đột phá.
⚠ 4. Có thể “quá cứng nhắc”
Mọi thứ “phải đúng chuẩn”.
⚠ 5. Dễ bị quá tải khi khối lượng dữ liệu lớn
Vì họ quá trách nhiệm → tự ép mình.
⚠ 6. Không giỏi giao tiếp cảm xúc
Giao tiếp của họ thiên về logic, không tinh tế như nhóm S.
6. Cách nhóm Conventional suy nghĩ – xử lý thông tin
Nhóm C tư duy theo mô hình:
1. Hệ thống → Quy trình → Chi tiết → Thực thi
Không nhảy bước, không bỏ qua chi tiết.
2. Họ rất logic và có cấu trúc
Tư duy tuyến tính → ít hỗn loạn.
3. Họ thích công thức hóa thông tin
Dễ làm checklist, bảng theo dõi, sổ tay quy trình.
4. Họ ít quyết định cảm tính
Phải có số liệu hoặc logic rõ ràng.
5. Họ thích sự nhất quán
Mọi thứ phải giống nhau qua từng buổi, từng ngày.
7. Nhóm C trong giao tiếp
✔ Rõ ràng – gọn gàng – dễ hiểu
Không nói lòng vòng.
✔ Giữ chữ tín
Ai hẹn với nhóm C — họ sẽ nhớ.
✔ Không thích:
đùa quá trớn
thay đổi phút cuối
công việc thiếu trách nhiệm
người hứa nhưng không làm
✔ Giỏi trong:
ghi chép
báo cáo
giao tiếp kỹ thuật
trao đổi công việc rõ ràng
✔ Họ hợp nói chuyện với:
nhóm S (ấm áp, hỗ trợ)
nhóm I (logic giống nhau)
nhóm E (định hướng rõ, mục tiêu rõ)
8. Nghề nghiệp phù hợp nhất cho nhóm Conventional (phân tích sâu)
🗂 1. Hành chính – văn phòng – quản trị
nhân viên hành chính
thư ký
trợ lý điều hành
lễ tân
quản lý hồ sơ
văn thư
📊 2. Kế toán – kiểm toán – tài chính
kế toán tổng hợp
kiểm toán nội bộ
kế toán thuế
kế toán quản trị
Nhóm C rất mạnh trong số liệu & tính chính xác.
🧾 3. Lưu trữ – quản lý dữ liệu
data entry
quản trị dữ liệu
nhân viên hồ sơ
thư viện
🏛 4. Pháp lý – hành chính công
nhân viên pháp chế
quản lý văn bản pháp luật
hỗ trợ pháp lý
công chức hành chính
🧩 5. Quản lý vận hành – điều phối
điều phối viên
quản lý vận hành
quản lý kho
logistic
💼 6. Ngành ngân hàng – bảo hiểm
giao dịch viên
nhân viên hồ sơ
nhân viên tín dụng
giám định bảo hiểm
🧮 7. Công việc lặp lại – quy trình hóa
QA / QC
kiểm tra chất lượng
thủ tục xuất nhập khẩu
Nhóm C đặc biệt phù hợp với các công việc ổn định, có quy trình rõ ràng, ít biến động.
9. Nhóm C trong mối quan hệ – tình yêu
💗 Điểm mạnh:
chung thủy
đáng tin
ổn định
quan tâm bằng hành động
có kế hoạch rõ ràng cho tương lai
💗 Điểm yếu:
hơi “khô” về cảm xúc
ít lãng mạn
đôi khi quá thực tế
thiếu linh hoạt
💗 Ngôn ngữ tình yêu của nhóm C:
sự ổn định
sự nhất quán
trách nhiệm
làm điều đúng hạn
Họ không yêu ồn ào — họ yêu bằng sự “đều đặn và chắc chắn”.
10. Nhóm Conventional khi stress – burnout
Dấu hiệu stress:
dễ cáu vì chi tiết sai
khó chịu với sự bừa bộn
lo lắng quá mức
tự trách nếu làm sai
né tránh thay đổi
làm việc quá sức
Nguyên nhân:
công việc nhiều thay đổi
yêu cầu quá linh hoạt
không có tiêu chuẩn rõ
bị giao việc mơ hồ
người khác thiếu trách nhiệm
Cách chữa lành:
dọn dẹp – sắp xếp lại không gian
lập kế hoạch mới
viết lại quy trình
ngủ nghỉ đúng giờ
tập thiền – hít thở sâu
nói chuyện với người đáng tin
11. Môi trường lý tưởng cho nhóm Conventional
🌿 Họ hợp với môi trường:
rõ ràng
ngăn nắp
có cấu trúc
có quy trình chuẩn
ít thay đổi
có sự hướng dẫn rõ ràng
🌿 Không phù hợp với:
startup quá hỗn loạn
công việc lộn xộn, thiếu hệ thống
nơi cần sáng tạo liên tục
môi trường cạnh tranh mạnh
12. Lộ trình phát triển nghề nghiệp của nhóm C
🧱 Giai đoạn 1: Học quy trình – kỹ năng nền
Họ tiến bộ nhanh khi được hướng dẫn chuẩn.
🧱 Giai đoạn 2: Làm chuyên viên
hành chính
kế toán
pháp chế
quản lý dữ liệu
🧱 Giai đoạn 3: Nâng cao – kiểm soát – giám sát
trưởng bộ phận hành chính
kiểm soát nội bộ
quản lý vận hành
🧱 Giai đoạn 4: Chuyên gia / quản lý cấp cao
Những vai trò này phù hợp:
giám sát tài chính
giám sát hồ sơ
quản trị vận hành chuẩn hóa
🧱 Giai đoạn 5: Chuyên gia quản lý hệ thống
Nhóm C xuất sắc khi trở thành “người giữ quy trình” trong tổ chức.
13. Hướng dẫn nhóm C phát triển bản thân
✔ Học linh hoạt hơn
Không phải mọi thứ đều cần hoàn hảo.
✔ Bớt sợ thay đổi
Thay đổi = phát triển.
✔ Học kỹ năng giao tiếp cảm xúc
Giúp họ dễ gần hơn.
✔ Tập thả lỏng
Không phải lúc nào cũng cần kiểm soát.
✔ Rèn kỹ năng tư duy chiến lược
Không chỉ chi tiết, mà cần cái nhìn tổng thể.
✔ Chia nhỏ công việc để tránh quá tải
Họ dễ ôm việc quá nhiều.
14. Tổng kết sâu sắc về nhóm Conventional
Nhóm C là người:
tổ chức mọi thứ trở nên rõ ràng
giữ vững hệ thống vận hành
duy trì trật tự
đảm bảo chính xác
cung cấp nền tảng ổn định
Không có nhóm C:
doanh nghiệp sẽ hỗn loạn
dữ liệu sẽ sai
quy trình sẽ sụp đổ
công việc sẽ trễ hạn
không thể vận hành dài hạn
Nhóm C chính là người giữ nhịp – người ổn định – người duy trì – người nâng đỡ.
Nhóm Conventional = nền móng thầm lặng của mọi tổ chức bền vững.